سریزه : د نن سبا له وژونکيو ساري ناروغيو او آفتونو څخه يو هم د خوګ والګى  دى چې له ٢٠ پيړۍ څخه تر اوسه انساني ژوند ګواښي. د خوګ والګى د لومړي ځل لپاره په لويديځ کې پيژندل شوى او خپور شوى او بيايې په تدريجي ډول ختيځو هيوادونو ته هم سرايت کړى دى، نو ويلاى شو چې لومړني قربانيان يې لويديځوال دي په تيره بيا هغه کسان چې د خوګ  غوښه خوري. د اسلام سپېڅلي دين (١٤٠٠) کاله پخوا مسلمان امت د خوګ دغوښې له خوړلو څخه منع کړى دى . په همدې دليل تر ډيره حده اسلامي  امت له دغه آفت څخه خوندي پاتې شوى که څه هم دا يوه ساري ناروغي ده ،خو اصلي لامل  او سرچينه يې د خوګ غوښې خوراک دى.که يو كس د انفلوينزا په وايرس دخوګ ککړه غوښه وخوري نو نوموړى به په دې وايروسي ناروغي اخته او ګڼو نورو روغ كسانو ته به يې وليږدولاى شي.  خو بيا هم اصلي سرچينې او زيږونکي يې د خوګ د غوښې خوړونکي دي. دا چې په طب كې هم دناروغۍ له درملنې څخه  د ناروغۍ مخنيوى غوره او ارزان  دى نو اړينه ده چې په لومړي قدم کې د خوګ غوښې له خوراک څخه ډډه وشي او په دويم قدم کې د ناروغۍ له خپرونکيو وسايلو څخه ځان وساتل شي ، څو بشريت له ناورين څخه وژغورل شي.